Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, mevcut binalar için 2 Mayıs'tan itibaren zorunlu hale gelecek binalar ve bağımsız bölümlere ilişkin alım, satım ve kiraya verme işlemlerinde Enerji Kimlik Belgesi (EKB) aranması şartını 1 Ocak 2020'ye erteledi.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığının "Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik", Resmi Gazete'de yayımlanarak, yürürlüğe girdi.
Buna göre, 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu ile Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği kapsamında her binanın alması gereken ve binaların enerji tüketimi ile CO2 emisyon değerlerini gösteren yasal bir belge olma özelliğini taşıyan Enerji Kimlik Belgesi'ne ilişkin çeşitli düzenlemeler yapıldı.
Yapı ruhsatını 2011'den önce alan mevcut binalar için EKB'nin 2 Mayıs 2017 tarihi itibarıyla alınmasının zorunlu olması öngörülüyordu.
Yayımlanan yeni yönetmelikle, "Binalar veya bağımsız bölümlere ilişkin alım, satım ve kiraya verme ile ilgili iş ve işlemlerde Enerji Kimlik Belgesi düzenlenmiş olması şartı aranır. Binanın veya bağımsız bölümün satılması veya kiraya verilmesi safhasında, mal sahibi Enerji Kimlik Belgesi'nin bir suretini alıcıya veya kiracıya verir." maddesine "1 Ocak 2020 tarihine kadar uygulanmaz." hükmü eklenerek, uygulama ertelendi.
Yönetmelikle EKB vermeye yetkili kuruluşlar, "Enerji kimlik belgesi düzenlemek üzere Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş gerçek veya tüzel kişiler." olarak belirlendi.
Yapılan yeni düzenleme ile EKB, Bakanlık tarafından yayımlanacak tebliğle belirlenen formatta ve muhteviyatta yapılacak.
Ayrıca EKB, Bina Enerji Performansı Yazılımı (BEP-TR) kullanılarak düzenlenecek, BEP-TR'ye erişim yetkisi, enerji kimlik belgesi vermeye yetkili kuruluşlara verilecek ancak, bu yetki, EKB'yi düzenlemeye yetkili kuruluş adına, yapılan eğitimlere katılarak, belgeyi düzenlemek üzere Bakanlık tarafından yazılıma erişim yetkisi verilen gerçek kişiler tarafından kullanılabilecek.
Bu kişilerin çalışmakta olduğu kuruluşlardan ayrılmaları ve EKB düzenlemeye yetkili bir başka kuruluşta çalışmaları halinde ise ayrıca eğitim ve sertifikalandırma programına katılmalarına gerek olmaksızın, çalıştığı yerin isteği üzerine BEP-TR'ye erişim hakkı, yeni çalıştığı kuruluş adına tanımlanabilecek.
Tüzel kişi adına ise bünyesindeki herhangi bir gerçek kişi tarafından düzenlenen EKB'nin ilgili mevzuata uygun şekilde düzenlenmesinden, düzenleyen ilgili gerçek kişi veya kişiler ile kuruluşun sahibi veya yöneticisi sorumlu olacak.
EKB vermeye yetkili kuruluşlar
Yeni yönetmelikle EKB vermeye yetkili kuruluşlara ilişkin usul ve esaslar da düzenlendi.
Buna göre, yeni binalar için, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğine (TMMOB) bağlı ilgili meslek odası tarafından, adına düzenlenmiş serbest müşavirlik ve mühendislik hizmetleri belgesi ile EKB düzenleme eğitimini başarı ile tamamlayan personel bulunduran gerçek veya tüzel kişilere, Bakanlıkça EKB verme yetkisi verilecek.
Mevcut binalar içinse EKB düzenleme eğitimini başarıyla tamamlayan personel bulunduran 5627 sayılı Kanun kapsamında bina kategorisinde yetkilendirilmiş olan "Enerji verimliliği danışmanlık şirketleri" de EKB verebilecek.
Ayrıca mevcut binalar için TMMOB'a bağlı ilgili meslek odası tarafından adına düzenlenmiş serbest müşavirlik ve mühendislik hizmetleri belgesine sahip olmak, EKB düzenleme eğitimini başarıyla tamamlayan, Enerji Kaynaklarının ve Enerjinin Kullanımında Verimliliğin Artırılmasına Dair Yönetmelik uyarınca düzenlenmiş Etüt-Proje Sertifikasına sahip personel bulundurmak ve Türk Akreditasyon Kurumu tarafından akredite edilmiş ulusal veya uluslararası laboratuvarlar tarafından kalibre edilmiş ve etiketlenmiş ısı ve sıcaklık görüntüleme cihazına sahip olmak şartları da gerekecek.
Gerçek ve tüzel kişiler, söz konusu şartların sağlandığının Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünce tespit edilmesi üzerine ise EKB vermeye yetkilendirilecek. Kamu kurum ve kuruluşları da EKB düzenleme eğitiminde başarılı olan bünyelerindeki personeli ile binalarına bu belgeyi düzenleyebilecek.
Denetleme bakanlıkça yapılacak
EKB vermeye yetkili kuruluşların bu belgelerin düzenlenmesi ile ilgili faaliyetlerinin denetimi de Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na ait olacak.
EKB vermeye yetkili olanlardan yetkilerini kötüye kullandıkları veya gerçeğe aykırı belge düzenledikleri tespit edilen enerji verimliliği danışmanlık şirketleri Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'na, diğer gerçek veya tüzel kişiler ise ilgili meslek odasına bildirilerek, haklarında yapılacak inceleme ve soruşturma sonuçlanana kadar bunların EKB verme yetkileri askıya alınacak.
Bakanlık tarafından yapılan bildirimler sonucunda, serbest müşavirlik ve mühendislik hizmetleri belgesi veya 5627 sayılı Kanun kapsamında aldıkları yetki belgesi iptal edilenlerin veya bu belgeleri bir yıl içinde 3 defa askıya alınanların EKB verme yetkileri de bir daha verilmemek üzere iptal edilecek.
Bu kapsamdaki eğitimlerle ilgili usul ve esaslar da Bakanlık tarafından yürürlüğe konulacak tebliğ ile düzenlenecek.
Yönetmelikte ayrıca, mevcut binalarda gerçekleştirilecek ısı yalıtımı faaliyetinden önce uygulayıcı firma ile bina sahibi veya sahibi adına hareket etmeye yetkili kişi arasında asgari hüküm ve şartlar da sözleşmeyle sağlanacak.
Öte yandan yönetmelik değişikliğiyle, "Yeni binalarda yapı ruhsatına esas olan toplam kullanım alanının 2 bin metrekare ve üstünde olması halinde merkezi ısıtma sistemi yapılır" şeklindeki mevcut düzenlemeye, "Bu binalar, bağımsız bölümlerin ısı sayacı kullanılmasına olanak verecek şekilde, tek kolon hattına sahip ısıtma sistemli ve ısı sayaçlarının bağımsız bölümün dışında olacak şekilde projelendirilir." maddesi eklendi.
Yapı ruhsatına esas olan kullanım alanı 2 bin metrekarenin üzerindeki oteller, hastaneler, yurtlar gibi konaklama amaçlı konut harici binalar ile spor merkezlerinde merkezi sıhhi sıcak su sisteminin de "Güneş enerjisi" ile desteklenerek, planlanması şartı getirildi.
